uitroepteken

Ik liep over onze werf, een soort industriële campus met hippe bedrijven in stokoude panden, beetje NDSM in het klein maar dan in Hilversum. Een van de bedrijfjes hier verwachtte een pakketje, want op het raam hing een A4-vel met de tekst: ‘Pakketje svp afgeven bij de buren!!’

Ik heb drie boeken geschreven, waarvan twee een uitroepteken bevatten: Ga toch fietsen! en Blijven genieten! En toch heb ik een hekel aan het uitroepteken. Ik zie ze te vaak op de koelkast, bij deurbellen, op ramen. ‘Gelieve uw hond hier niet te laten poepen!’

‘Deur goed sluiten!

‘Twee keer bellen!’

Waarom nou dat geschreeuw? Kijk, bij mijn boeken is het uitroepteken minder dwingend. Het heeft de functie van een smiley. Ik zeg dat u moet blijven genieten, maar feitelijk hoeft u helemaal niet te blijven genieten, maar het zou wel leuk zijn. U hoeft ook niet te fietsen, maar ik zeg gewoon ga toch fietsen omdat het mij zoveel gebracht heeft en ook hier geldt het uitroepteken als een aanmoedigende, humoristische  glimlach.

Het uitroepteken wordt vaak gebruikt om iets kracht bij te zetten. Maar het ontkracht de boel alleen maar. Ik ken een oud-collega die zijn artikelen steevast afsloot met een quote en uitroepteken. Zoiets als: ‘En daarom heb ik dit besluit genomen en ik heb er geen dag spijt van gehad!’ Het uitroepteken dient als slotakkoord. Zo, klaar! Maar zonder uitroepteken heeft die uitspraak veel meer kracht, is het authentieker en ingetogen. En ingetogen is altijd mooier.

briefje

Kijk, die man van PostNL weet heus wel dat het pakketje naar de buren moet als er op het raam staat ’Pakketje svp afgeven bij de buren.’ Wat zal hij denken als er twee uitroeptekens achter staan? Zal hij denken: deze mevrouw denkt dat ik hartstikke gek ben? Er staat nog net niet: ‘Pakketje svp bij de buren afgeven, domme lul!’ Ja, zo lees ik het. Net als er op de koelkast staat: ‘Deur goed sluiten!!’ Dan staat er eigenlijk: ‘Deur goed sluiten, want de vorige keer stond-ie verdomme ook al open, zakkenwasser!’

Bij artikelen vind ik het allemaal nóg een nadeel hebben. En uitroepteken zegt dan iets als: en zo is het, en anders niet en wat jij vindt moet jij weten maar hier valt geen speld tussen te krijgen. ‘Ik heb er geen moment spijt van gehad!’ Dan wordt een andere mening niet geduld. Anders is: ‘Ik heb er geen moment spijt van gehad.’ Dat komt toch veel eerlijker en open over?

Ik ventileerde mijn hekel aan het uitroepteken aan de lunchtafel hier. Ik zei: ‘Als de vrouw van burgemeester Van der Laan een dankmail schrijft aan de mensen in Amsterdam met als slotwoord: Bedankt! dan is dat toch onwaardig? Nee, ze kan veel beter eindigen met Bedankt. Toen zei een collega: ‘Maar stel nou dat ik van jou het boek van Gijp krijg en ik stuur je een kaartje met Bedankt. Da denk jij ook: nou lekker, je wordt bedankt. Dan is het toch veel leuker als ik schrijf: Bedankt!

Ja, daar zit wat in. Laat ik het dan zo zeggen: alleen bij het danken voor een kleine geste mag het uitroepteken nog gebruikt worden. Of op de cover van een boek. Maar niet meer op koelkasten, ramen, bij deurbellen en als slotakkoord van een mooi artikel. Weg ermee. Zonder uitroepteken. Inderdaad.